OTSAILA, Gernikako ohitura errotuen hilabetea

GAUR ARTE MANTENDU DIREN TRADIZIOAK

Gure eskualdea inguratzen duten tradizio errotuek, hala nola, inauteriak eta belaunaldiz belaunaldi ia ukitu gabe mantendu diren tradizioek, argi uzten digute otsaila hilabete erabakigarria dela urtaro-aldaketarako, ospakizunetarako eta erlijio-sinesmen sustraituenetarako. Otsaila iluntasunaren artean zabaltzen den argia da.

Otsaila denez urteko hilik laburrena, lehenengo egunetan Euskadin hainbat jaiegun pilatzen dira:

Neguko solstizioaren eta ekinokzioaren arteko puntu honetan, oso tradizio errotuak ditugu, sinesmen erlijiosoak eta lurraren gurtzari eta ziklo klimatologikoei lotutako sinesmen paganoak uztartzen dituztenak. Horiek dira, hain zuzen, EAEko sinbologiaren aurretik daudenak.

Gernikan, hilaren 2an hasten dira jaiak, Kandelerio ospakizunarekin. Egun hau ospatzeko bedeinkatutako kandelak pizten laguntzen zaie gazteenei eta herrian zehar ibiltzen dira ohiko koplak abestuz:

“Kandelerixo, lerixo, hatxak ure darixo, errotiak urune, gora kandelerixo egune!”

Izaera erlijiosotik harago, antzina uste zen bedeinkatutako kandela horiek etxeak eguraldi txarretik eta gaixotasunetatik babesten zituztela. Gainera, Kandelerio egunean egiten duen eguraldia ikusita, herritarrek uste dute negua bukatu arte egingo duen eguraldia zein izango den jakin daitekeela.

“Kandelerio egunean bero egiten badu, negua luzatu egingo da. Kandelerion hotza egiten badu, negua laburra izango da.”

Hilaren 3an, San Blas ospatzen da, eztarriko gaitzak babesten dituen santua. Horregatik, ohikoa da lepora bedeinkatutako kotoi kordoiak eramatea, asteazkenean errautsean erre arte. Hala, santuak eztarriko edozein afekziotatik babestuko gaituela uste da. San Blas opilak dira jai honetako gozoki tipikoak, eta Gernikan edozein GOZOTEGIetan eros daitezke.

Santa Agedaren bezperan, otsailaren 4an, koplak abesten dira ama birjinaren omenez. Makilek markatzen dute kanten erritmoa. Zorua kolpatzen dute lurra esnatzeko, haren letargo luzetik ateratzeko eta, horrela, udaberri irrikagarriari bide emateko. Garai horretan, lurra loratzen da, ziklo natural berri eta emankor bati bide emanez.

Kandeleriok inauteri edo aratusteen hasiera ematen zuen, eta Gernikan berreskuratutako herriko pertsonaia zaharrez gozatzen dugu:

Haren aurreskua (euskal dantza zeremoniala eta tradizionala) eta soka-dantza bizikidetzaren adibide dira.

Egun hauetan, inauterietako txigorkiek jaten ditugu, eta GERNIKAKO TABERNA eta kaleetan irrintziz betetzen dira.

1. Kaixo.
   Interes handiz jarraitu dot zuen artikulu hau. Ondo dago, zehatza da baina labur geratu zaizue. Ez diot musika talde guztiak aipatu behar direnik, ezta festibal guztiak baina "exitodun" batzuk alde batera itxi dozuez: Nahikari, Zurrapak, Exkixu; edota Kultur Txouk egin zuen guztia, batzuk aipatzearren.
   Gomendatzen dizuet Xabier Monasteriok atara zuen liburuxka (hau be labur geratu zena baina askoz be informazio gehiago eskaintzen duena): "GERNIKA, 40 ROCK-URTE (1960-2000)"

   Eskerrik asko.

   Reply

   • Aupa Iñaki, lehenengo eskerrik asko zure denbora hartzeagatik eta artikulua irakurtzeagatik.
     Zure ikuspuntua ulertzen dugu eta zure iradokizuna aintzat hartzen dugu. Gure helburu nagusia Gernikako bertako artisten balioa azpimarratzea zen, turismoaren blogean gure artikuluaren bidez. Ez gara adituak, baina garrantzitsuena aipatu dugula uste dugu, kontuan hartuta blog turistiko batean idatzitako artikulu bat dela, eta ez aldizkari musikal espezializatu batean.
     Mila esker zure gomendioagatik ere!
     Ondo segi!

     Reply