Gernikako Azoka

Asteleheneko 09:00ak dira Gernikan, astea hasi eta plazan tradizioa da nabari. Plaza ondoko kaleak diren San Roken, Don Tellon eta Domingo Bernaolan aparkatutako furgonetetatik, Busturialdeko hainbat lekutatik ekarritako nekazaritza-produktuak dituzten saskiak ateratzen dituzte. Espazioan zehar egurrezko mahai berde klasikoak zabaltzen dira, eta horien gainean koadrodun mahai-zapiak. Dena prestatzen dabiltza bezero leialekin elkartzeko, eta bezero horiek astelehenero joaten dira. Postuak 13:00ak arte mantentzen dira gutxi gorabehera, baina salmenten erritmoaren araberakoa da dena.

HISTORIA DUEN AZOKA

Herritarrek hainbeste estimatzen duten asteroko ekitaldi horrek 650 urte baino gehiagoko historia du atzean; izan ere, 1366 urtean hasi zen bertan egiten, foru-herriaren sorrera-gutunean dokumentatutako baimenari esker. Bertan, asteroko merkatua antolatzeko askatasuna ematen zitzaion Gernikari, garai hartan asteazkenetan egiten zena. Historian zehar, hainbat aldiz aldatu da lekua, gaur egun ezagutzen dugun lekuan ospatu arte, eta, beraz, une historikoen lekuko izan da, hala nola 1937ko bonbardaketaren eta Gernika berreraikitzearen lekuko.

Gaur egun merkatua gauzatzen den esparrua 1991n inauguratu zen, aurrekoa eraitsi behar izan ondoren, denboraren ondorioz izan duen narriaduragatik eta bonbardaketaren ondorengo foru-herria berreraikitzeko erabili ziren materialen kalitate eskasagatik.

“LUNES GERNIKES, KOLPERIK EZ“

Esaera ezagun zahar horrek, «Astelehenean Gernikan ez dela lanik egiten» esan nahi du, astelehenean ia jai-egun gisa hartzen delako.  Esaera horrek ondo definitzen du merkatu egunak duen eragina. Asteko lehen egunak, Gernikan, beti izan du izaera dinamikoa, alaia eta aproposa topaketetarako, AZOKAri eta JAI ALAI FRONTOIAn ospatzen ziren zesta-punta partidei esker. Bisitariarentzat, astelehenean Gernikara joatea aukera ezin hobea da foru-herria giro berezian ezagutzeko, eta kanpoan bizi diren gernikarrentzat, berriz ere bere sustraiekin konektatzeko aitzakia ezin hobea da.

“BASERRITIK, PLAZARA”

Postuetako produktuen hautaketa aldatu egiten da urtaroaren arabera; izan ere, baserritik lurrak urtaro bakoitzean hornitzen duena iristen da plazara, eta horrela kontatzen dute baserritar-emakumeek, salmenta eta salmenta artean, goizean senideekin eta lagunekin hitz egiten igarotzen baitira. Neguan honako hauek izaten dira nagusi, besteak beste: kalabazak, porruak, zerbak, azak, piper txorizeroak, sagarrak, kiwiak eta limoiak.

Udan, nagusi da Gernikako piper berdea, tomate gozoak eta udako fruta guztiak. Udazkenean, perretxikoen tartea, eta udaberrian, ostera, esparragoak eta endibiak.

BELAUNALDI-ERRELEBOA, PRAKTIKA ERROTUA

Belaunaldi-erreleboa ohikoa da lanpostu gehienetan, eta, horren ondorioz, hurbileko giroa sortzen da, familia-tratu ugarirekin, eta hori nekez aurki daiteke gaur egun azalera handiko merkatuetan.

Susana Mandalunizek 20 urte bete ditu merkatuan, ortuko barazkiak postu batean saltzen eta bere amak 40 urte eman zituen gauza bera egiten. Tradizioari eusten dio, gaur egun praktika horretatik soilik bizitzea oso zaila dela jakin arren. Lourdesek, etxeko gozokiak dituen postu bakarraren buruan, gurasoen txanda hartu du, gurasoek 30 urte igaro ondoren. Hainbat motatako ogi, txokolate, almendra-pastel eta beste gozoki batzuk saltzen ditu garaiaren arabera.

Azokan azken aldiz etortzen hasi direnen artean, Josu tokiko ekoizleen sare bateko kidea dago (batez ere produktu ekologikoena). Ekoizle horiek, asteko merkatuan parte hartzeaz gain, beren produktuak online saltzen dituzte eta etxez etxe banatzen dituzte. Baserriko hainbat neurritako arraultzak saltzeko postu bat baino ez dago, ardi-esne freskoa duen beste bat, lore-postu bat, eta abar. Bakoitzak bere estiloa eta tradizioa ditu, eta antzinatasuna edozein dela ere, herriak astelehenero eskertzen duen tradizioari eusten diote benetan.

URTEKO BESTE AZOKA BATZUK

Astelehenetako merkatuaz gain, Gernikan beste azoka aipagarri batzuk ere egiten dira urtean zehar, hala nola Urriko Lehen Asteleheneko abeltzaintza-azoka,Urriko Azken Asteleheneko nekazaritza-azoka garrantzitsuena edo hilabete bakoitzeko lehen larunbatetako merkatu tematikoak.

HILABETE BAKOITZEKO LEHEN LARUNBATA

ONDO PASA!

1. Kaixo.
   Interes handiz jarraitu dot zuen artikulu hau. Ondo dago, zehatza da baina labur geratu zaizue. Ez diot musika talde guztiak aipatu behar direnik, ezta festibal guztiak baina “exitodun” batzuk alde batera itxi dozuez: Nahikari, Zurrapak, Exkixu; edota Kultur Txouk egin zuen guztia, batzuk aipatzearren.
   Gomendatzen dizuet Xabier Monasteriok atara zuen liburuxka (hau be labur geratu zena baina askoz be informazio gehiago eskaintzen duena): “GERNIKA, 40 ROCK-URTE (1960-2000)”

   Eskerrik asko.

   Reply

   • Aupa Iñaki, lehenengo eskerrik asko zure denbora hartzeagatik eta artikulua irakurtzeagatik.
     Zure ikuspuntua ulertzen dugu eta zure iradokizuna aintzat hartzen dugu. Gure helburu nagusia Gernikako bertako artisten balioa azpimarratzea zen, turismoaren blogean gure artikuluaren bidez. Ez gara adituak, baina garrantzitsuena aipatu dugula uste dugu, kontuan hartuta blog turistiko batean idatzitako artikulu bat dela, eta ez aldizkari musikal espezializatu batean.
     Mila esker zure gomendioagatik ere!
     Ondo segi!

     Reply